Prof Robbie Pott van die Departement Chemiese Ingenieurswese in die Fakulteit Ingenieurswese aan die Universiteit Stellenbosch het Donderdag 5 Junie 2025 sy intreerede gelewer. Die titel van sy lesing was 'Van laboratorium tot lesingsaal: die ontwikkeling van bioprosesse en studente'.
Pott het met die Afdeling Korporatiewe Kommunikasie en Bemarking gesels oor hoe sy werk in bioprosesingenieurswese daarop gemik is om werklike oplossings vir werklike probleme te vind. Hy het ook oor sy passie vir mentorskap en koestering van die volgende generasie ingenieurs gesels.
Vertel ons meer oor jou navorsing en waarom jy in hierdie spesifieke veld begin belangstel het.
My navorsing lê op die kruising van biotegnologie, molekulêre biologie en bioprosesingenieurswese, met 'n beduidende vertakking in ingenieursopleiding. Die transformerende potensiaal van biologiese stelsels, en hoe ons dit kan benut om nuwe materiale en produkte te produseer, het my nog altyd geinteresseer. En in my tyd as akademikus het ek ook passievol geraak oor hoe ons toekomstige ingenieurs oplei om komplekse, interdissiplinêre uitdagings te hanteer. Dit het daartoe gelei dat ek nie net die tegniese aspekte van bioprosesse ondersoek het nie, maar ook hoe ons die soort denke, probleemoplossing en veerkragtigheid ontwikkel wat ingenieurs nodig het.
Hoe sou jy die relevansie van jou werk beskryf?
Aan die bioverwerkingskant het my werk gereeld op toepassing gewys. My werk wissel dikwels tussen akademiese belangstelling en kommersialisering. Die idee van innovasie wat entrepreneurskap dryf, ondersteun baie van my navorsing. Werklike oplossings vir werklike probleme in 'n Suid-Afrikaanse konteks. Aan die onderwyskant glo ek dit is waar ek mettertyd die grootste impak kan hê. Ons het ingenieurs nodig wat nie net oor vakgebiede heen kan werk nie, maar ook kan aanpas, saamwerk en volhard wanneer hulle komplekse, ontwikkelende probleme in die gesig staar—en ek hoop ek het 'n aandeel daarin gehad om hierdie ingenieurs op te lei, te ontwikkel en te motiveer.
Wat is van die praktiese oplossings wat bioprosesingenieurswese vir werklike uitdagings kan bied?
Bioprosesingenieurswese het as 'n vakgebied die samelewing toegang tot produkte so uiteenlopend soos wyn tot entstowwe gegee. Die benadering om organismes as katalisators en biomassa as 'n bron van bruikbare verbindings te gebruik, het 'n lang geskiedenis, en met die koms van nuwe molekulêre biologiese instrumente sal daar net al hoe meer geleenthede wees.
Wat my eie werk aanbetref, is ek bly om te sê dat daar begin is om verskeie van die projekte waaraan ek gewerk het, in die bedryf toe te pas. Enkele voorbeelde sluit antifungale lipopeptied-biosurfaktante (seepmolekules) in, wat 'n natuurlike metode bied om die raklewe van geoesde vrugte te verleng. Hierdie biosurfaktante is veilig vir gebruik en inhibeer vormgroei doeltreffend—wat 'n volhoubare alternatief vir sintetiese preserveermiddels in die Suid-Afrikaanse vrugtebedryf bied. In 'n ander toepassing van dieselfde klas materiale kan lipopeptiede as flotasiemiddels in die herwinning van swaar metale uit mynafvalwater optree. In 'n derde voorbeeld van biosurfaktante het ons 'n proses ontwikkel om 'n biosurfaktant te vervaardig wat in velsorg, veral in die behandeling van ekseem, gebruik kan word
In 'n effens ander rigting het ons 'n metode ontwikkel om die waardevolle polifenoliese verbindings (natuurlike plantchemikalie? wat aan verskeie gesondheidsvoordele gekoppel is) uit wynafval te onttrek. Ons het ook aan die ontwikkeling van 'n nuwe biostimulantproduk uit kelp gewerk—die vervaardiging en onttrekking van bioaktiewe verbindings uit die oorvloedige en hernubare seewierhulpbron aan ons kus.
As jy 'n voorspelling moet waag, watter ontwikkelings sien jy op die gebied van navorsing oor bioprosesingenieurswese?
Ek sou sê daar is baie innovasieroetes in hierdie ruimte—van die mikro-organisme tot die ontwikkelde bioproses. Ons sal voortgaan om nuwe organismes met interessante en nuttige eienskappe te bioprospekteer. Daar is 'n menigte organismes in die wêreld waarvan ons nog net 'n klein fraksie ontdek of ondersoek het. Tweedens bied die koms van nuwe molekulêre biologiese instrumente ons die moontlikheid om in die sellulêre masjinerie in te reik, om dit te verander en te verbeter vir presisie-biovervaardiging. Met die koms van masjienleer sal die wysiging van sellulêre masjinerie deur slim KI-gebruik verbeter word.
Wat my egter meer interesseer, is die toepassing van hierdie ontdekkings—om van interessante wetenskap nuttige wetenskap te maak. Vir hierdie doel sal opskaal, nuwe bioreaktorstelsels en prosesbenaderings nodig wees. Ek voorsien dat prosesse meer modulêr, gedesentraliseerd en digitaal geoptimaliseer gaan word sodat hulle nader aan materi?le bronne ontplooi en by plaaslike behoeftes aangepas kan word.
Jy is reeds baie jare in die uitdagende omgewing van ho?r onderwys betrokke. Wat hou jou gemotiveerd wanneer dinge moeilik raak?
Namate die probleme wat ons aanpak meer kompleks en onseker word, moet ons benaderings tot die voorbereiding van toekomstige (bioproses-) ingenieurs ook meer kompleks en onseker word. Dit sluit meer klem op veerkragtigheid, innovasie onder beperkings en ekonomiese-sosio-omgewings-tegniese integrasie in. My grootste motivering is hoe ek sien hoe my studente hierdie uitdagings die hoof bied.
Op nagraadse vlak sien ek myself as 'n navorsingsvennoot saam met my studente en ons ondersoek en ontwikkel saam. Wat 'n voorreg! Om die lewe van die verstand saam met my studente te beleef en deur hulle ervarings te leer.
Hoewel ons groeiende klasse 'n uitdaging is, herinner die entoesiasme en dryfkrag van my voorgraadse studente my aan waarom ek hierdie beroep gekies het. Hulle bring nuwe energie, vra skerp vrae (goed, soms nie altyd sulke goeie vrae nie! Maar daar is (amper) nie iets soos 'n dom vraag nie) en druk my voortdurend om na te dink oor hoe ek hulle oor komplekse idees onderrig en dit aan hulle oordra.
Kortom, ek bly gemotiveerd omdat ek glo die werk maak saak en omdat ek die impak sien wat ons kan hê—nie net deur my eie navorsingswerk nie, maar ook in die lewens en impak wat ons studente het.
Jy is nie net 'n vooraanstaande navorser nie—jy mentor en voed ook studente op. Wat vind jy die bevredigendste van daardie deel van jou werk?
Vir my is die bevredigendste deel van mentorskap en opvoeding van studente om hulle transformasie van onsekere beginners na selfversekerde, bekwame professionele persone wat hulleself as bydraers tot hulle vakgebied begin sien, gade te slaan. Dit gaan nie net oor die leiding van navorsing of die verbetering van tegniese vaardighede nie; dit gaan daaroor om studente te help om hulle eie veerkragtigheid, stem en belangstelling te ontdek. My eie sukses word deur die sukses van my studente gedryf—ek is verbind tot hulle sukses, ek is verbind tot die skep van 'n navorsingsgroep waarin hulle kan groei en leer, en ek is verbind tot hulle toekomstige sukses. En daardie verbondenheid het al baie vrugte afgewerp.
Watter aspekte van jou werk geniet jy oor die algemeen die meeste?
My gunstelingoomblik is wanneer ek met 'n probleem gekonfronteer word—soos 'n bedryfsvennoot wat ons met die een of ander probleem nader—en om dan te sit en 'n dinkskrum oor moontlike oplossings te hou. Om nuwe kennis in reaksie op 'n uitdaging te skep. Behoorlike toetsing en bewyslewering van die oplossing volg, anders is dit terug na die dinkskrum. Die siklus is verkwikkend (en soms frustrerend).
Vertel ons iets opwindends oor jouself wat mense nie sou verwag nie.
Ek is een van die eienaars van Unlock Escape Rooms, 'n maatskappy wat hier in die Eikestad-inkopiesentrum gebaseer is. Ons het drie opwindende en boeiende ontsnapkamers ontwerp (en het nog een op pad). Vir diegene wat nie weet wat 'n ontsnapkamer is nie: Indien jy al ooit 'n bordspeletjie gespeel het en jou voorgestel het om regtig daarin in te wees, is dit die essensie van 'n ontsnapkamer. Deelnemers betree 'n tema, boeiende omgewing en kry net een uur om die storielyn te voltooi. Dit voel asof jy in 'n lewendige aksie-avontuur instap— elke detail is ontwerp om jou in die storie in te trek.
Hoe bring jy jou vrye tyd deur?
Ek het die afgelope tyd heelwat van my vrye tyd aan dansoefensessies bestee—ek gaan in September na die Wêreld 10-danskampioenskapsbyeenkoms om Suid-Afrika te verteenwoordig. Maar oor die algemeen hou ek daarvan om saam met my lewensmaat en ons hondjie te gaan stap of om kos te maak.
